Εσπερινός της αγάπης σήμερα και θυμήθηκα έναν άλλο εσπερινό στη Σικελία, όπου εκδηλώθηκε μια από τις πιο αιματηρές συνωμοσίες της ιστορίας. Το ημερολόγιο έδειχνε 30 Μαρτίου 1282, ανήμερα του Πάσχα. Την ώρα που οι καμπάνες σήμαιναν τον εσπερινό δόθηκε το σύνθημα στους Σικελούς να ξεσηκωθούν και να κατασφάξουν τη φρουρά και τα μέλη της κυβέρνησης του Ανδεγαυού βασιλιά τους. Εγκέφαλος αυτής της εξέγερσης είναι σίγουρο ότι υπήρξε ο πανούργος Ρωμαίος Αυτοκράτορας Μιχαήλ Παλαιολόγος, που δωροδόκησε πολλούς, λάδωσε τον Πάπα, συνωμότησε με τον Πέτρο της Αραγωνίας, εκμεταλλεύτηκε την επιρροή του Βυζαντίου στους Σικελούς και κατάφερε να αποτρέψει μια σταυροφορία εναντίον της Κωνσταντινούπολης, που επρόκειτο να ξεκινήσει σε μια βδομάδα, για να αποδείξει ότι η διπλωματία του Βυζαντίου ήταν η καλύτερη του κόσμου.
Όλα αυτά μπορείτε να τα διαβάσετε στο εξαιρετικό βιβλίο του Steven Runciman, Ο Σικελικός Εσπερινός, μτφ. Άννη Αργυροπούλου-Χίλτεμαν, εκδ. Γκοβόστη 2000. Το βιβλίο αρχίζει αρκετά κουραστικά, ιδιαίτερα με τη μεγάλη απαρίθμηση ονομάτων και χρονολογιών, αλλά, αν ξεπεράσετε αυτό το σκόπελο, θα αποζημιωθείτε από την εκπληκτική αφήγηση του συγγραφέα και τον απώτερο στόχο της ανάδειξης ενός ασήμαντου, εκ πρώτης όψεως, γεγονότος. Γράφει ο Sir Steven:
Στην πραγματικότητα, η ιστορία της σφαγής των Γάλλων στο Παλέρμο στις 30 Μαρτίου 1282, που παραδοσιακά είναι γνωστή ως Ο Σικελικός Εσπερινός είναι ενδιαφέρουσα, όχι μόνο επειδή αφορά μια ξεχωριστή ιστορία συνωμοσιών και σφαγών, ούτε επειδή είναι ένα ακόμη επεισόδιο στην επική τραγωδία της Σικελίας και των καταπιεστών της. Η σφαγή ήταν ένα από εκείνα τα γεγονότα της ιστορίας που άλλαξαν το πεπρωμένο εθνών και παγκόσμιων θεσμών. Για να καταλάβουμε τη σπουδαιότητά της, πρέπει να τη δούμε στη διεθνή διάστασή της. Γι’ αυτό, προσπάθησα σ’ αυτό το βιβλίο να διηγηθώ ολόκληρη την ιστορία του μεσογειακού κόσμου κατά το δεύτερο ήμισυ του 13ου αιώνα, με κεντρικό σημείο της τον Εσπερινό. Ο καμβάς στον οποίο πλέκεται η ιστορία εκτείνεται από την Αγγλία μέχρι την Παλαιστίνη, από την Κωνσταντινούπολη μέχρι την Τύνιδα. Είναι επίσης γεμάτος χαρακτήρες· αλλά στον ιστορικό καμβά αναγκαστικά υπάρχει συνωστισμός προσώπων και οι αναγνώστες που το φοβούνται αυτό, καλό είναι να περιοριστούν στις καλοστρωμένες αράδες των μυθιστορημάτων. Η ιστορία έχει διάφορα θέματα, που συνδέονται μεταξύ τους σ’ αυτό το μοναδικό σημείο. Είναι η ιστορία ενός λαμπρού Πρίγκιπα, του οποίου η αλαζονεία υπήρξε η αιτία της καταστροφής του. Είναι η ιστορία μιας τεράστιας συνωμοσίας που εξυφάνθηκε στη Βαρκελώνη και το Βυζάντιο. Είναι η ιστορία των γενναίων, μυστικοπαθών Σικελών που ξεσηκώθηκαν ενάντια στην ξένη κυριαρχία. Είναι η ιστορία της βαθμιαίας αυτοκαταστροφής του μεγαλύτερου σχεδίου του Μεσαίωνα, της παγκόσμιας μοναρχίας της Παποσύνης.
Aς κρατήσουμε λοιπόν στο μυαλό μας, στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς, τους γενναίους Σικελούς, που, πέρα από παραδόσεις και εθιμοτυπίες, ξεσηκώθηκαν για να ανακτήσουν την ελευθερία τους. Και η ιστορία τούς δικαίωσε. Μπορεί γι' αυτούς τα πράγματα να μην εξελίχθηκαν όπως τα ήθελαν, ωφελήθηκε όμως η ανθρωπότητα, καθώς απαλλάχτηκε από τη δικτατορία του παπισμού. Αυτά για φέτος... Και του χρόνου με υγεία!
Όλα αυτά μπορείτε να τα διαβάσετε στο εξαιρετικό βιβλίο του Steven Runciman, Ο Σικελικός Εσπερινός, μτφ. Άννη Αργυροπούλου-Χίλτεμαν, εκδ. Γκοβόστη 2000. Το βιβλίο αρχίζει αρκετά κουραστικά, ιδιαίτερα με τη μεγάλη απαρίθμηση ονομάτων και χρονολογιών, αλλά, αν ξεπεράσετε αυτό το σκόπελο, θα αποζημιωθείτε από την εκπληκτική αφήγηση του συγγραφέα και τον απώτερο στόχο της ανάδειξης ενός ασήμαντου, εκ πρώτης όψεως, γεγονότος. Γράφει ο Sir Steven:
Στην πραγματικότητα, η ιστορία της σφαγής των Γάλλων στο Παλέρμο στις 30 Μαρτίου 1282, που παραδοσιακά είναι γνωστή ως Ο Σικελικός Εσπερινός είναι ενδιαφέρουσα, όχι μόνο επειδή αφορά μια ξεχωριστή ιστορία συνωμοσιών και σφαγών, ούτε επειδή είναι ένα ακόμη επεισόδιο στην επική τραγωδία της Σικελίας και των καταπιεστών της. Η σφαγή ήταν ένα από εκείνα τα γεγονότα της ιστορίας που άλλαξαν το πεπρωμένο εθνών και παγκόσμιων θεσμών. Για να καταλάβουμε τη σπουδαιότητά της, πρέπει να τη δούμε στη διεθνή διάστασή της. Γι’ αυτό, προσπάθησα σ’ αυτό το βιβλίο να διηγηθώ ολόκληρη την ιστορία του μεσογειακού κόσμου κατά το δεύτερο ήμισυ του 13ου αιώνα, με κεντρικό σημείο της τον Εσπερινό. Ο καμβάς στον οποίο πλέκεται η ιστορία εκτείνεται από την Αγγλία μέχρι την Παλαιστίνη, από την Κωνσταντινούπολη μέχρι την Τύνιδα. Είναι επίσης γεμάτος χαρακτήρες· αλλά στον ιστορικό καμβά αναγκαστικά υπάρχει συνωστισμός προσώπων και οι αναγνώστες που το φοβούνται αυτό, καλό είναι να περιοριστούν στις καλοστρωμένες αράδες των μυθιστορημάτων. Η ιστορία έχει διάφορα θέματα, που συνδέονται μεταξύ τους σ’ αυτό το μοναδικό σημείο. Είναι η ιστορία ενός λαμπρού Πρίγκιπα, του οποίου η αλαζονεία υπήρξε η αιτία της καταστροφής του. Είναι η ιστορία μιας τεράστιας συνωμοσίας που εξυφάνθηκε στη Βαρκελώνη και το Βυζάντιο. Είναι η ιστορία των γενναίων, μυστικοπαθών Σικελών που ξεσηκώθηκαν ενάντια στην ξένη κυριαρχία. Είναι η ιστορία της βαθμιαίας αυτοκαταστροφής του μεγαλύτερου σχεδίου του Μεσαίωνα, της παγκόσμιας μοναρχίας της Παποσύνης.
Aς κρατήσουμε λοιπόν στο μυαλό μας, στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς, τους γενναίους Σικελούς, που, πέρα από παραδόσεις και εθιμοτυπίες, ξεσηκώθηκαν για να ανακτήσουν την ελευθερία τους. Και η ιστορία τούς δικαίωσε. Μπορεί γι' αυτούς τα πράγματα να μην εξελίχθηκαν όπως τα ήθελαν, ωφελήθηκε όμως η ανθρωπότητα, καθώς απαλλάχτηκε από τη δικτατορία του παπισμού. Αυτά για φέτος... Και του χρόνου με υγεία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου