Στον πυρετό της επιδημιολογίας: η επιδημία από τα κινητά προ των πυλών

Ένας φίλος μου παραπονιέται τελευταία ότι ξεχνάει, που έβαλε τα κλειδιά του, το αυτοκίνητο. Έχει δυο κινητά και μιλάει ασταμάτητα. Ανέτρεξα σε ένα άρθρο της Ντόνιας Κανιτσάκη, που είχα διαβάσει παλιά στον Αγγελιοφόρο της Κυριακής (27 Μαρτίου 2005). Σύμπτωμα, λέει, μιας μελλοντικής επιδημίας από τα κινητά είναι και η απώλεια μνήμης. Μέσα στο συρφετό των επιδημιολόγων που μας τρομοκρατούν ανοιχτά και ασύστολα τελευταία -πρόσφατο δείγμα η υποτιθέμενη γρίπη των χοίρων-, ίσως θά 'πρεπε να ακούσουμε αυτούς που μιλούν χαμηλόφωνα -οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας έχουν φροντίσει γι' αυτό- με περισσότερη προσοχή. Κοινή αιτία της συγκάλυψης ή της αποκάλυψης της επιδημίας στη μια και στην άλλη περίπτωση είναι το κέρδος και η απρόσκοπτη επέκταση των πωλήσεων: φάρμακα και εμβόλια από τη μια, υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας από την άλλη. Ιδού το άρθρο

.

Σύμφωνα με έρευνες

ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ

Η ακτινοβολία που εκπέμπουν διασπά αποδεδειγμένα το DNA, με αποτέλεσμα να προκαλούνται γενετικές αλλοιώσεις και καρκινογένεση.

ΕΝΝΕΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΤΡΟΜΟ

Χαρακτηριστικά των συνεπειών της αλόγιστης χρήσης των κινητών τηλεφώνων της πρώτης γενιάς είναι ορισμένα από τα αποτελέσματα έρευνας που δημοσιοποιήθηκαν με... πλάγιο τρόπο. Συγκεκριμένα, εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στην Αμερική ανέθεσαν την προηγούμενη δεκαετία σε ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον δρα Τζόρτζ Κάρλος, τη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τη επίδραση των κινητών στον ανθρώπινο οργανισμό. Μετά από ένα χρόνο έρευνας, τα πρώτα αποτελέσματα δεν ήταν αρεστά στις εταιρείες, που διέκοψαν τη χρηματοδότηση. Οι ερευνητές συμφώνησαν μεταξύ τους να γνωστοποιήσει ο καθένας μεμονωμένα τα αποτελέσματα από το δικό του τομέα και όχι ως ομάδα, για την αποφυγή κυρώσεων. Έτσι λοιπόν διαπιστώθηκαν τα εξής:

1. Το ποσοστό θανάτων από καρκίνο του εγκεφάλου ήταν πολύ πιο υψηλό στους χρήστες κινητών σε σχέση με αυτούς που δεν είχαν κινητό.

2. Ο κίνδυνος για την εμφάνιση όγκου στο ακουστικό νεύρο, προερχομένου από την ακτινοβολία που εκπέμπεται από την κεραία του κινητού, ήταν 50% μεγαλύτερος σε χρήστες κινητών που το χρησιμοποιούσαν καθημερινά για περισσότερα από έξι χρόνια.

3. Η ακτινοβολία των κινητών προκαλεί λειτουργική γενετική ζημία.

4. Τα κινητά εκπέμπουν ακτινοβολία ακόμη και σε απόσταση αρκετών εκατοστών, ανάλογα με την ισχύ (έχει αποδειχτεί ότι η ισχύς της ακτινοβολίας αυξάνει όταν το κινητό βρίσκεται σε "δύσκολο" σημείο, δηλ. μακριά από κεραία βάσης).

5. Όταν το κινητό χρησιμοποιείται από παιδιά ηλικίας μέχρι 12 ετών, η ακτινοβολία επηρεάζει το 100% του εγκεφάλου με βαρύτατες βλάβες (ρήξη του ακουστικού νεύρου, μείωση της ακοής, απώλεια μνήμης, ακόμη και καρκίνο).

6. Όταν χρησιμοποιείται από παιδιά 13 μέχρι 18 ετών, η ακτινοβολία επηρεάζει το 50% του εγκεφάλου.

7. Όταν το κρεμάμε στο γοφό, τότε η ακτινοβολία περνάει απ' το κόκαλο της λεκάνης στο νωτιαίο μυελό, στην κοιλιακή χώρα και διασπά το DNA, το οποίο δεν το αφήνει να επανασυνδεθεί.

8. Η ακτινοβολία που εκπέμπει προκαλεί ανικανότητα στους άντρες, διότι επηρεάζει τις αντρικές ορμόνες. Έτσι, κάνει αδύνατο το σπέρμα και μειώνει την ταχύτητά του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γονιμοποιήσει. Στις έρευνες που έγιναν οι άντρες που χρησιμοποιούσαν κινητό είχαν πρόβλημα σεξουαλικό και τεκνοποίησης.

9. Μέχρι σήμερα και πολύ περισσότερο μέχρι τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων, δεν ήταν γνωστές οι συνέπειες από τη χρήση των κινητών μετά από 30-40 χρόνια. Όμως, ήταν διάχυτος ο φόβος στους ερευνητές ότι τα κινητά τηλέφωνα θα δημιουργήσουν μια καινούρια, επιδημική αρρώστια, άγνωστη προς το παρόν.

.

Την εμφάνιση επιδημίας από την αλόγιστη χρήση των κινητών τηλεφώνων φοβούνται Έλληνες και ξένοι επιστήμονες. Οι μακροχρόνιες συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία ήταν πριν λίγα χρόνια αμφισβητούμενες, αλλά σταδιακά βαίνουν προς τεκμηρίωση. Έτσι, έχει βρεθεί, εκτός των άλλων, ότι η ακτινοβολία που εκπέμπει το κινητό διασπά αποδεδειγμένα το DNA. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεταλλαγές, γενετικές αλλοιώσεις και τελικά καρκινογένεση, η οποία όμως εμφανίζεται μετά από 10 ως 20 χρόνια. Όπως δηλώνουν βιολόγοι, οι αρνητικές συνέπειες στην υγεία των χρόνιων χρηστών θα αποδειχτούν στο μέλλον, αφού η αλόγιστη χρήση των κινητών είναι σαφώς επικίνδυνη. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι πρέπει να πάψει ο μύθος πως τα κινητά, με όποιον τρόπο κι αν χρησιμοποιηθούν, είναι ακίνδυνα. Ωστόσο, στον αντίποδα, είναι ενθαρρυντικό ότι το hands free ή το blue tooth μπορούν να αποδειχτούν σωτήρια, μετατρέποντας το κινητό σε μια εντελώς ακίνδυνη συσκευή.

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

Τις διαστάσεις του προβλήματος και τους κινδύνους περιγράφουν τέσσερις έρευνες που διεξήχθησαν από επιστήμονες διαφορετικών χωρών.

1. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη από την εταιρεία Reflex και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα επιδρά αρνητικά στο ανθρώπινο DNA. Στην έρευνα αυτή μελετήθηκαν οι επιδράσεις πάνω σε ανθρώπινα και άλλα ζωϊκά κύτταρα σε συνθήκες εργαστηρίου και τελικά διαπιστώθηκε ότι, μετά από παρατεταμένη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τα κύτταρα παρουσίασαν αυξανόμενες βλάβες του DNA που δεν ήταν δυνατό να διορθωθούν σε όλες τις περιπτώσεις. Επιπλέον, οι βλάβες αυτές παρουσιάστηκαν και στις επόμενες γενιές κυττάρων, ενώ παρουσιάστηκε και πληθώρα άλλων βλαβερών επιδράσεων σε αυτά. Τα συγκεκριμένα μεταλλαγμένα κύτταρα θεωρούνται πιθανή αιτία πρόκλησης καρκίνου.

2. Άλλη έρευνα, γνωστή στην επιστημονική κοινότητα ως η έρευνα Stewart (προέδρου της Επιτροπής Προστασίας από τις Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες στην Αγγλία), η οποία εκπονήθηκε κατόπιν εντολής της βρετανικής κυβέρνησης, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά, ηλικίας ως 8 ετών, δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση στα κινητά τηλέφωνα. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, τα παιδιά ενδέχεται να είναι πιο ευάλωτα σε τυχόν συνέπειες της χρήσης κινητών, διότι το νευρικό τους σύστημα εξακολουθεί να αναπτύσσεται, οι εγκεφαλικοί ιστοί τους απορροφούν περισσότερη ενέργεια και η έκθεσή τους στην ακτινοβολία που εκπέμπουν τα τηλέφωνα αυτά θα είναι κατά τη διάρκεια της ζωής τους πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με εκείνη ενός ενήλικα.

3. Ούγγροι επιστήμονες εξέτασαν την επίδραση της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα στο σπέρμα των ανδρών και κατά συνέπεια στη γονιμότητά τους. Συγκεκριμένα, εξέτασαν τη βιωσιμότητα και την κινητικότητα του σπέρματος 200 ανδρών. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι οι άνδρες οι οποίοι είχαν μαζί τους καθημερινά τα κινητά τηλέφωνά τους σε λειτουργία και σε κατάσταση αναμονής είχαν κατά 33% μικρότερη ποσότητα σπερματοζωαρίων σε σύγκριση με άνδρες που δεν είχαν κινητό μαζί τους. Εκτός από τη μείωση του συνολικού αριθμού των σπερματοζωαρίων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στους άνδρες αυτούς υπήρχαν και προβλήματα κινητικότητας στα υπόλοιπα σπερματοζωάρια.

4. Έρευνα Σουηδών επιστημόνων, η οποία αφορούσε τη χρήση των κινητών πρώτης γενιάς, έδειξε ότι η χρήση για περισσότερα από 10 χρόνια των κινητών αυτών σχετίζεται με αύξηση για ακουστικό νευρίνωμα στη μεριά του κεφαλιού όπου τοποθετείται το τηλέφωνο κατά τη χρήση του. Τα ευρήματα των Σουηδών ερευνητών έδειξαν ότι ο κίνδυνος για ακουστικό νευρίνωμα ήταν διπλάσιος στους χρήστες -για περισσότερο από 10 χρόνια- των κινητών πρώτης γενιάς, ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης νευρινώματος ήταν τετραπλάσιος για τη μεριά του κεφαλιού στην οποία χρησιμοποιούσαν το κινητό τηλέφωνο.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Δύο κορυφαίοι Έλληνες βιολόγοι επισημαίνουν τους κινδύνους που κρύβει για την υγεία μας η αλόγιστη χρήση του κινητού. "Τα κινητά είναι επικίνδυνα. Πρέπει επιτέλους να πάψει ο μύθος ότι δεν κάνουν κακό στην υγεία μας", υπογραμμίζει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Βιολογίας Κυττάρου και Βιοφυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθηγητής Λουκάς Μαργαρίτης.

Ο ίδιος επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις στην υγεία εξαρτώνται από το είδος του κινητού, τη διάρκεια και τη συχνότητα της συνομιλίας κάθε μέρα, τη συνολική διάρκεια (σε χρόνια) χρήσης του κινητού, την ισχύ της εκπομπής που σχετίζεται με την ποιότητα του σήματος (απόσταση κινητού-σταθμού βάσης), τον τρόπο χρήσης (απευθείας στο αφτί, hands free, blue tooth), και τέλος -αν χρησιμοποιείται hands free ή blue tooth- από τη θέση του κινητού κατά τη διάρκεια της συνομιλίας.

"Οι επιπτώσεις της ακτινοβολίας στους ζωντανούς οργανισμούς αποτελούν αντικείμενο μελέτης βιολογικών και ιατρικών παραμέτρων, δηλαδή: αλλαγή στη λειτουργία βιομορίων, αλλαγή στη λειτουργία κυτταρικών σχηματισμών, αλλαγή στην επιτέλεση λειτουργιών, αλλαγή στη συμπεριφορά των κυττάρων, αλλαγή στη λειτουργία ιστών και οργάνων, αλλαγή στη συμπεριφορά του ατόμου, αλλαγή στο ρυθμό γήρανσης του ατόμου", υπογραμμίζει ο καθηγητής.

Ο κ. Μαργαρίτης σημειώνει ότι ο έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί διεθνώς στηρίζονται στα παρακάτω:

-Επιδημιολογία (δηλαδή διερεύνηση συμπτωμάτων σε άτομα που έχουν εκτεθεί σε ακτινοβολία επί σειρά ετών). Έχουν διαπιστωθεί, όχι όμως σε όλες τις μελέτες, πονοκέφαλοι, κόπωση, απώλεια μνήμης, νευρολογικές διαταραχές, ανάπτυξη ειδών καρκίνου, δερματικές παθήσεις, στείρωση σε άντρες κλπ.

-Πειραματόζωα κάθε μορφής (θηλαστικά, αμφίβια, έντομα κλπ). Έχουν διαπιστωθεί σε πάρα πολλές περιπτώσεις υπογονιμότητα, στείρωση, απώλεια μνήμης, ανάπτυξη νεοπλασιών, δερματοπάθειες κλπ.

-Κυτταροκαλλιέργειες κυττάρων θηλαστικών και άλλων κυτταρικών σειρών. Έχουν διαπιστωθεί μειωμένη αναπαραγωγή, απόπτωση (επαγωγή προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου), αλλαγή στη δράση των γονιδίων (επαγωγή ογκογονιδίων κλπ), αλλαγή του γενετικού υλικού (κυρίως θραύσεις DNA).

-Ανάπτυξη μοντέλων προσομοίωσης, βασισμένων στις φυσικές παραμέτρους της ακτινοβολίας και στην αναμενόμενη διείσδυση στο βιολογικό υλικό. Εξάλλου, όπως σημειώνει ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, Θωμάς Ξένος, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι τα κινητά τηλέφωνα έχουν αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, κάτι το οποίο εξαρτάται από το πόσο ισχυρή είναι η ακτινοβολία. Υπογραμμίζει, πάντως, ότι για να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι, θα πρέπει να υπάρχουν πολλές κεραίες, ακόμη μία ανά τετράγωνο, ώστε η ισχύς και της κεραίας αλλά και του κινητού να είναι η μικρότερη δυνατή.

"Σχεδόν όλες οι μελέτες αποδεικνύουν ότι η ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά είναι επικίνδυνη. Υπάρχει και δική μας μελέτη, σε πειραματόζωα, η οποία πραγματοποιείται εδώ και 10 χρόνια με τους συνεργάτες μου, το δρα Δ. Παναγόπουλο και μεταπτυχιακούς φοιτητές, με χρηματοδότηση μόνον από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, που το αποδεικνύει, καθώς προκύπτει ότι η ακτινοβολία από κινητό κάθε άλλο παρά ασφαλής είναι. Διαπιστώσαμε μείωση της αναπαραγωγής, κυτταρικό θάνατο και πολλά άλλα", υπογραμμίζει ο καθηγητής Μαργαρίτης, ο οποίος λέει ότι ακόμη και καρκίνος του ακουστικού νεύρου έχει διαπιστωθεί σε ορισμένες περιπτώσεις χρηστών. Προσθέτει ακόμη ότι παρόμοιες επιπτώσεις έχουν και τα επόμενα κινητά δεύτερης και τρίτης γενιάς.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Εξάλλου, ο καθηγητής Βιολογίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, επισημαίνει ότι περίπου το 60% των εκπομπών ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας του κινητού απορροφάται από τον εγκέφαλο. "Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείχνουμε στη χρήση των κινητών από παιδιά. Κανένα παιδί μέχρι τα οχτώ του χρόνια δε θα πρέπει να πλησιάζει κινητό, ενώ μέχρι τα 16 μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα πρέπει να το χρησιμοποιούν. Κι αυτό γιατί μέχρι την ηλικία των 16 δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως το νευρικό και το ανοσοποιητικό σύστημα, ούτε τα κόκαλα, οπότε η ακτινοβολία απορροφάται σε μεγαλύτερο ποσοστό και τα κύτταρα είναι πιο επιρρεπή σε βλάβες", υπογρμμίζει ο κ. Τριανταφυλλίδης.

"'Ό,τι έγινε μέχρι σήμερα ήταν αποτέλεσμα κακής πληροφόρησης, κατευθυνόμενης έρευνας, έρευνας μη δημοσιεύσιμης, δισταγμού επιστημόνων, οικονομικών οφελών εταιρειών. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε όλοι μας από εδώ και πέρα", επισημαίνει ο κ. Μαργαρίτης.