Η Ελλάδα στην κόψη του ξυραφιού: μια κριτική της πολυπολιτισμικότητας

Σε προηγούμενη ανάρτησή μου σχετικά με τις απόψεις της ειδικού γραμματέως του Υπουργείου Παιδείας, Θάλειας Δραγώνα, είχα επισημάνει ότι το ιδεολογικό στήριγμα αυτών των απόψεων βρίσκεται στην έννοια της πολυπολιτισμικότητας. Στην Ελλάδα αυτή η έννοια μπορεί να φαντάζει προοδευτική και εκσυγχρονιστική, αλλά στην Ευρώπη και στην Αμερική έχει διανύσει μια ζωή πενήντα χρόνων περίπου. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα έχει συντελέσει σε σημαντικές πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές και έχει προκαλέσει ποικίλες πνευματικές και καλλιτεχνικές ζυμώσεις. Καθώς λοιπόν έχει δοκιμαστεί και στη θεωρία αλλά και στην πράξη, καλό θα ήταν, πριν την εισαγάγουμε στην ελληνική πραγματικότητα, να δούμε πως αξιολογήθηκαν σ’ αυτές τις χώρες τα αποτελέσματά της – πράγμα το οποίο θα επιχειρήσω να κάνω εν μέρει εδώ ασχολούμενος κυρίως με την κριτική που έχει ασκηθεί σ’ αυτή την έννοια.
Η κριτική προέρχεται και από δεξιά και από αριστερά. Οι δεξιοί επιμένουν στην απειλή της εθνικής παράδοσης και ταυτότητας, οι αριστεροί επικεντρώνονται στην απειλή της κοινωνικής συνοχής, οι πρώτοι αναμετρούνται με φαντάσματα, οι δεύτεροι με την πραγματικότητα. Η συντηρητική κριτική μάλιστα, στην Αμερική, έχει φτάσει να παραλληλίζει την πολυπολιτισμικότητα με τον μαρξισμό επισείοντας για μια ακόμα φορά το φάντασμα του κομμουνισμού (δες για παράδειγμα το άρθρο του Frank Ellis εδώ - στην Ελλάδα μια ανάλογη αντίδραση θα ήταν να παρουσιαστεί η πολυπολιτισμικότητα ως απειλή για τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη αναβιώνοντας ένα άλλο φάντασμα, αυτό του ελληνοχριστιανισμού). Η αριστερή κριτική, από την άλλη, προβληματίζεται για τον κατακερματισμό της κοινωνίας που έχει επιφέρει η πολυπολιτισμικότητα, και κατά συνέπεια για τον κατακερματισμό των κοινωνικών αγώνων και των διεκδικήσεων. Επιλογή μου εδώ είναι να παρουσιάσω αυτό τον προβληματισμό καθώς τον θεωρώ ως την πιο σοβαρή προσέγγιση του ζητήματος.

Διαβάστε περισσότερα